در چارچوب نخستین همایش ویژه فقیهان: «تدریس فقه اسلامی و تربیت فقیه»
فقیهان برجسته امت اسلامی در مالزی زیر پرچم «مجمع فقه اسلامی» سازمان همبستگی جهان اسلام گردهم آمدند
مفتی کل عربستان سعودی: امیدوارم این همایش به پژوهش‌ها و توصیه‌هایی بینجامد که محتوای بزرگ فقهی را برای دانشجویان فقه اسلامی قابل دسترس‌تر سازد، افزون بر آن به بررسی برنامه‌های درسی فقه در دانشگاه‌های جهان اسلام و میزان توانمندی آن‌ها در پرورش فقیهی توانا در بررسی مسائل و نوازل بپردازد.
دکتر محمد العیسی: تعدّد مذهبی در فقه سرچشمه‌ای برای غنا و پویایی علمی است که گستردگی و انعطاف شریعت را آشکار می‌سازد، و فقیهان بزرگ امت در تقویت وحدت آن سهمی عظیم ایفا کرده‌اند.
صالح بن حمید: فقه اسلامی احکام خشک و ایستا نیست، بلکه دانشی زنده است که هم‌پای زمان رشد و تحول می‌یابد.
مفتی ایالات فدرال مالزی: زندگی معاصر با پیشرفت‌های فناورانه و اجتماعی، مسائلی نوین پدید آورده که در روزگاران گذشته وجود نداشت.
در کوالالامپور، جناب دبیرکل سازمان همبستگی جهان اسلام و رئیس انجمن علمای مسلمانان، آقای دکتر شیخ محمد بن عبدالکریم العیسی، نخستین همایش فقیهان را با عنوان: «تدریس فقه اسلامی و تربیت فقیه: معالم و ضوابط» افتتاح کرد. این همایش به همت مجمع فقه اسلامیِ سازمان همبستگی جهان اسلام و با حمایت نخست‌وزیر مالزی، آقای انور ابراهیم برگزار شد. در این نشست، شخصیت‌هایی برجسته از جمله جناب دکتر شیخ صالح بن حمید، امام و خطیب مسجدالحرام و رئیس مجمع فقه اسلامی بین‌المللی وابسته به سازمان همکاری اسلامی، و نیز جناب مفتی ایالات فدرال مالزی، شیخ احمد فواز بن فاضل، و جناب دبیرکل انجمن علمای ارشد عربستان سعودی حضور یافتند. همچنین پیام و سخنرانی جناب مفتی کل عربستان سعودی، شیخ عبدالعزیز بن عبدالله آل‌الشیخ، رئیس انجمن علمای ارشد و رئیس مجمع فقه اسلامی وابسته به سازمان، ارائه گردید. افزون بر آنان، گروهی از فقیهان و مفتیان بزرگ جهان اسلام و کشورهای اقلیت‌های مسلمان نیز شرکت کردند.
در سخنانی که جناب دبیرکل انجمن علمای ارشد عربستان سعودی، آقای دکتر شیخ فهد بن سعد الماجد، از سوی مفتی کل کشور ایراد کرد، تأکید شد که فقه دانشی دقیق با تخصصی ویژه است و کتابخانه اسلامی امروز سرشار از آثار فقهی ارزشمندی است که نمونه‌ای کم‌نظیر دارد.
مفتی کل عربستان ابراز امیدواری کرد که این همایش به پژوهش‌ها و توصیه‌هایی بینجامد که محتوای گسترده فقهی را برای دانشجویان تسهیل کند، و نیز به بررسی توانمندی برنامه‌های فقهی دانشگاه‌های اسلامی در تربیت فقیهی توانمند بپردازد. وی همچنین از مجمع فقه اسلامی وابسته به سازمان همبستگی جهان اسلام قدردانی کرد، و آن را یکی از دستاوردهای مهم عربستان سعودی در خدمت به جهان اسلام دانست که نقشی برجسته در یکپارچه‌سازی کلمه امت و برقراری محبت رویارویی با مسائل نوپدید فقهی از طریق این انجمن بینظیر دارد.
در ادامه، دبیرکل سازمان همبستگی جهان اسلام، آقای دکتر شیخ محمد العیسی، ضمن خوش‌آمدگویی به حاضران، تأکید کرد که فقه اسلامی در طول تاریخ همواره مرجع شرعی معتبر برای احکام عملی فرعی بوده است، که از ادله تفصیلی برگرفته شده و مسلمانان را به دینشان در پرتو شریعتشان رهنمود بخشیده است .
وی توضیح داد که فقیهان بزرگ امت اسلامی نقشی پربرکت در تقویت وحدت امت ایفا کردند؛ بدین‌گونه که پیوندهای علمی و اخلاقی را میان مدارس فقهی استوار ساختند. این امر برخاسته از صدق نیت‌ها، گشاده‌دلی‌ها، صفای قلوب، و عمق استوار دانش آنان بوده است. میدان علم به برکت حضورشان فراخ گردید و ادب والا و رفیع اسلام سایه‌گسترشان شد. از همین رو، این تعدد مذهبی به سرچشمه‌ای از غنا و باروری علمی بدل شد و نشانه‌های گستردگی و انعطاف شریعت گران‌سنگ ما را آشکار ساخت؛ شریعتی که با تفاوت زمان‌ها و مکان‌ها و شرایط، هماهنگ و سازگار است.
ایشان تأکید کرد که تنها کسانی از این تنوع و رحابت علمی روی برمی‌تابند که دانش و افق دیدشان تنگ و کوتاه است. وی هشدار داد از خطر آن گروهی که تنها متون را به حافظه سپردند اما معانی بلند و ادب رفیع آن را درنیافتند، و ندانستند که فضل خدا گسترده است و شریعت او دینی استوار و آسان‌گیر می باشد. آنان غافل‌اند از اینکه گاه انس و الفت دل‌ها و گردآوری قلوب مسلمانان ــ حتی با موازنه میان مصالح و مفاسد ــ برای دین و دنیای آنان سودمندتر است از اجتهادی که در ظاهر به صواب نشسته باشد.
او در پایان اعلام کرد : در پایان این نشست مبارک که کمیته علمی همایش کتابی جامع و پژوهشی تدوین کرده است در واقع شامل مطالعات عمیق در زمینه «تدریس فقه اسلامی و تربیت فقیه» است، و برای این تلاش‌ها دعا کرد که خداوند به آنان پاداش نیکو عطا فرماید.
در ادامه، جناب آقای دکتر صالح بن عبدالله بن حمید، امام و خطیب مسجدالحرام و رئیس مجمع فقه اسلامی بین‌المللی، تصریح کرد که فقه اسلامی دانشی زنده است که بر کتاب و سنت استوار است، همراه با تغییرات روزگار حرکت می‌کند و در عین حال اصول ثابت خود را حفظ می‌نماید. او توضیح داد که ارتقای آموزش فقه یعنی نزدیک‌ساختن پلکان اجتهاد و استفاده از میراث فقهی پیشینیان و معاصران برای پاسخگویی به مسائل جدید، یادگیری زبان فقه و اصطلاحات فقه در راستای فهم اصول فقهی و فروع آن بدون کاستن از ارزش شریعت و منابع آن.
او اشاره کرد که شکل‌گیری فقیه نیازمند ساختن شخصیتی علمی و متوازن است؛ شخصیتی که میان عمق شرعی و آگاهی معاصر پیوند برقرار کند. ایشان توضیح داد که این توسعه بر پایه اصولی استوار است که مهم‌ترین آن‌ها رجوع به ادله‌ی اصلی شرعی یعنی قرآن کریم، سنت، اجماع، قیاس و دیگر دلایل است، افزون بر آن، باید مقاصد شریعت و مقاصد مکلفان نیز مورد توجه قرار گیرد.
از سوی دیگر، جناب شیخ فواز فاضل، مفتی ایالات فدرال مالزی، بر اهمیت اجتهاد جمعی در برابر شتاب تحولات نوین و پیچیدگی‌های زندگی معاصر تأکید کرد. او گفت: پیشرفت‌های فناورانه و اجتماعی مسائلی نوین پدید آورده است که در ادوار گذشته ناشناخته بود و امروز نیازمند چارچوبی دقیق و روشمند برای استنباط احکام هماهنگ با مقاصد شریعت است که مصلحت امت را محفوظ نگه دارد.
این همایش به بررسی موضوعات تازه در تدریس فقه اسلامی پرداخت و معالم و ضوابط اساسی برای تکوین فقیه معاصر را مطرح ساخت.
در پایان، بیانیه‌ای صادر شد که در آن از نقش مجامع فقهی در ساماندهی اجماع فقهی و پشتیبانی از اجتهاد جمعی تقدیر شد، و مجموعه‌ای از توصیه‌ها برای ارتقای آموزش فقه اسلامی و مواجهه با چالش‌های فقهی معاصر ارائه گردید.
همچنین، شرکت‌کنندگان از نخست‌وزیری مالزی به‌سبب حمایت از این رویداد تشکر کردند و از سازمان همبستگی جهان اسلام برای تلاش‌هایش در موفقیت این ابتکار سپاسگزاری نمودند. آنان خواستار شدند که این همایش به مناسبتی دوره‌ای در کشورهای اسلامی تبدیل شود، تا پیوند میان فقیهان امت عمیق‌تر گردد و زمینه گفت‌وگو درباره مسائل شرعی و علمی آسان‌تر فراهم شود.
